مفاهیم و استانداردهای مراکز داده

اهمیت مراکز داده و طراحی اتاق سرور استاندارد

در رابطه با راه اندازی اتاق سرور و استانداردهای مراکز داده نکاتی است که لازم است مورد توجه قرار بگیرد، علیرغم این واقعیت که سخت افزار به طور مداوم کوچکتر، سریعتر و قدرتمندتر می شود، ما به طور فزاینده ای تشنه اطلاعات هستیم و تقاضا برای قدرت پردازش، فضای ذخیره سازی و اطلاعات به طور کلی در حال رشد است .

هر نهادی که داده‌ها را تولید یا استفاده می‌کند، در هر سطوحی به مراکز دادهdata center نیاز دارد، سازمان‌های دولتی، نهادهای آموزشی، شرکت‌های مخابراتی، مؤسسات مالی، خرده‌فروشان در هر اندازه،  و تأمین‌کنندگان اطلاعات آنلاین و خدمات شبکه‌های اجتماعی مانند Google و Facebook. . عدم دسترسی سریع و مطمئن به داده ها می تواند به معنای ناتوانی در ارائه خدمات حیاتی یا از دست دادن رضایت و درآمد مشتری باشد.

مشخصا همه این رسانه ها باید در جایی ذخیره شوند. به این معنی که به جای اجرا یا ذخیره اطلاعات در رایانه های  شخصی یا در محل کار ، از طریق  ارائه دهندگان سرورهای میزبان میتوان به تمامی دیتاها دسترسی داشت.  از این رو بسیاری از شرکت‌ها نیز برنامه‌های حرفه‌ای خود را به خدمات ابری منتقل می‌کنند تا هزینه اجرای شبکه‌ها و سرورهای محاسباتی متمرکز خود را کاهش دهند.

انتفال اطلاعات به فضای ابری به این معنی است که شخص یا شرکتی سخت افزار و نرم افزار را در مکانی دور نگهداری میکند که کاربران و مشتریان آنها می توانند از طریق اینترنت به آنها دسترسی داشته باشند و آن مکان ها مراکز داده هستند.

دیتاسنتر(Datacenter) چیست؟

دیتاسنتر یک مرکز فیزیکی است که سازمان ها از آن برای نگهداری برنامه ها و داده های حیاتی خود استفاده می کنند. دیتاسنترها معمولاً به عنوان مغز شرکت شناخته می شوند. اینجاست که تمام فرآیندهای حیاتی یک کسب و کار بر روی سرورهای رایانه اجرا می شود. تمام داده‌های مهم یک شرکت پردازش، ذخیره و سازمان‌دهی می‌شوند تا در بسته‌هایی برای انتقال، مسیریاب‌ها بهترین مسیر را برای انتقال داده‌ها تعیین کنند. خود مرکز داده با تجهیزات فراوانی ساخته شده است که با در نظر گرفتن انعطاف پذیری طراحی و ادغام شده اند.

بطور کلی Datacenter (محل نگهداری سرورهای اینترنتی)، بخشی از یک شرکت است که سیستم‌های فناوری اطلاعات پشتیبان و فروشگاه‌های داده را در خود جای داده و نگهداری می‌کند.

ساختار اصلی تشکیل دهنده دیتاسنترها (Data Centers)

دیتاسنترها یا همان مراکز داده در اشکال و اندازه های مختلفی وجود دارند. ترجیحاً، آنها در یک ساختمان مستحکم و دارای استانداردهای مربوطه قرار می گیرند که معمولاً از عوامل محیطی زیادی در امان باشند که شامل:

• سرورها
• شبکه ساز
• ذخیره سازی
• نرم افزا
• کابل کش
• زیر ساخت
• خنک کننده
• نیروی پشتیبان
• نظارت بر محیط زیست

وظیفه دیتاسنترها تامین برق و خنک کننده ثابت تجهیزات فناوری اطلاعات و برنامه های کاربردی مرتبط بدون هیچ گونه وقفه ای میباشد. در نهایت، اندازه و تجهیزات آنها به بستگی به نیازهای شرکتی که آنها پشتیبانی می کنند دارد.

استاندارهای زیرساختی مراکزداده ها

طراحی دیتاسنترشامل روترها، سوئیچ ها، فایروال ها، سیستم های ذخیره سازی، سرورها و کنترل کننده های تحویل برنامه می باشد. از آنجایی که این مؤلفه ها داده ها و برنامه های کاربردی برای کسب و کار حیاتی را ذخیره و مدیریت می کنند لذا داشتن امنیت دیتاسنترها در طراحی و استانداردسازی مرکز داده بسیار اهمیت دارد.

بطور کلی، اجزای مرکز داده به زیرساخت های قابل توجهی برای پشتیبانی از سخت افزار و نرم افزار مرکز نیاز دارند. اینها شامل زیرسیستم های برق، منابع تغذیه بدون وقفه (UPS)، تهویه، سیستم های خنک کننده، اطفاء حریق، ژنراتورهای پشتیبان و اتصالات به شبکه های خارجی است.که عبارتند از:

• زیرساخت شبکه این سرورها (فیزیکی و مجازی)، خدمات مرکز داده، ذخیره سازی و اتصال خارجی را به مکان های کاربر نهایی متصل می کند.
• زیرساخت های ذخیره سازی داده سوخت مرکز داده مدرن است. برای نگهداری این کالای ارزشمند از سیستم های ذخیره سازی استفاده می شود.
• منابع محاسباتی برنامه ها موتورهای یک مرکز داده هستند. این سرورها پردازش، حافظه، ذخیره سازی محلی و اتصال شبکه را فراهم می کنند که برنامه ها را هدایت می کند.

دسته بندی انواع مراکزداده

هر مرکزداده باتوجه به نیاز ،اندازه وکارایی که دارد به شرح ذیل دسته بندی می شود:

• مرکزداده تجاری،سازمانی و دانشگاهی(Campus)
• مراکز داده اینترنتی (idc)
• مرکزداده اکسترنال یا فراسازمانی   (EXTERNAL)
• شبکه های خصوصی (Wan)
• فراهم کننده انواع سرویس (SP)
• مرکز داده محلی (LAN)

دستورالعمل نگهداری اتاق سرور

اتاق سرور باید به طور منظم نگهداری شود تا از عملکرد صحیح تجهیزات و حفظ داده‌ها اطمینان حاصل شود. برخی از نکات مهم در نگهداری اتاق سرور عبارتند از:

•  نظافت منظم اتاق سرور: اتاق سرور باید به طور منظم تمیز شود تا گرد و غبار و آلودگی از روی تجهیزات پاک شوند.
• چک کردن وضعیت تجهیزات: برای نگهداری سرور، وضعیت تجهیزات اتاق سرور باید به طور منظم بررسی شود تا از سلامت آنها اطمینان حاصل شود.
• تست سیستم‌های امنیتی: سیستم‌های امنیتی اتاق سرور باید به طور منظم تست شوند تا از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود.

رعایت استانداردهای اتاق سرور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این استانداردها به حفظ امنیت تجهیزات و داده‌ها و همچنین عملکرد صحیح اتاق سرور کمک می‌کنند.

خدمات و ویژگی های مرکز داده (data center)استاندارد

یک مرکز داده استاندارد دارای ویژگی هایی میباشد، که سازمان را قادر می سازد تا منابع و زیرساخت های خود را برای پردازش، ذخیره سازی و ارتباطات جمع آوری کند، شامل موارد زیر است:

• سیستم های ذخیره سازی، اشتراک گذاری، دسترسی و پردازش داده ها در سراسر سازمان؛
• زیرساخت فیزیکی برای پشتیبانی از پردازش داده و ارتباطات داده
• ابزارهایی مانند خنک کننده، برق، دسترسی به امنیت شبکه و منابع تغذیه بدون وقفه (UPS).

جمع آوری تمام این منابع در مراکزداده، سازمان ها را قادر می سازند تا روی موارد زیر تمرکز کنند:

• حفاظت از سیستم ها و داده های اختصاصی؛
• متمرکز کردن کارکنان، پیمانکاران و فروشندگان فناوری اطلاعات
• تسهیل در پردازش داده ها و محاسبات و زیرساخت اتصال شبکه ؛
• اعمال کنترل های امنیت اطلاعات در سیستم ها و داده های اختصاصی (امنیت امکانات محاسباتی)؛
• با تجمیع سیستم های حساس در یک مکان، صرفه جویی در مقیاس را تحقق بخشید.

اجزای اصلی دیتاسنترها

عناصر یک مرکز داده به شرح ذیل میباشد:

• مکان فیزیکی با کنترل های دسترسی امنیتی و متراژ کافی برای قرار دادن زیرساخت ها و تجهیزات مرکز داده است.
• ذخیره سازی داده های سازمانی یک دیتاسنتر مدرن، سیستم های داده یک سازمان را در یک زیرساخت فیزیکی و ذخیره سازی به خوبی محافظت شده همراه با سرورها، زیرسیستم های ذخیره سازی، سوئیچ های شبکه، روترها، فایروال ها، کابل کشی و رک های فیزیکی قرار می دهد.
• زیرساخت پشتیبانی این تجهیزات بالاترین پایداری موجود در ارتباط با زمان کار را فراهم می کند. اجزای زیرساخت پشتیبانی شامل موارد زیر است:
• توزیع برق و زیرسیستم های برق تکمیلی؛
• سوئیچینگ الکتریکی؛
• یو پی اس ها؛
• ژنراتورهای پشتیبان؛
• سیستم های خنک کننده تهویه و مرکز داده، مانند پیکربندی های خنک کننده ردیفی و تهویه مطبوع اتاق کامپیوتر؛
• تدارکات کافی برای اتصال اپراتور شبکه یا مخابرات.
• کارکنان عملیاتی این کارکنان ملزم به نگهداری و نظارت بر تجهیزات فناوری اطلاعات و زیرساخت ها در شبانه روز هستند.

انواع دیتاسنترها(مراکز داده)

بطور کلی، بسته به مالکیت و الزامات دقیق یک کسب و کار، اندازه، شکل، مکان و ظرفیت هر دیتاسنتر ممکن است متفاوت باشد.

مراکز داده از نظر اندازه متفاوت هستند، از یک اتاق سرور کوچک گرفته تا گروه‌هایی از ساختمان‌های پراکنده جغرافیایی، اما همه آنها یک چیز مشترک دارند: آنها یک دارایی تجاری حیاتی هستند که شرکت‌ها اغلب در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند از اینرو آخرین پیشرفت‌ها را در دیتاسنترها به کار می‌برند.

انواع مراکز داده

انواع بسیاری از مراکز داده و مدل های خدماتی موجود است. طبقه بندی آنها به این بستگی دارد که آیا آنها متعلق به یک یا چند سازمان هستند، چگونه آنها (در صورت تطبیق) با توپولوژی سایر مراکز داده، از چه فناوری هایی برای محاسبات و ذخیره سازی استفاده می کنند و حتی بهینه سازی انرژی آنها بستگی دارد. چهار نوع اصلی از مراکز داده وجود دارد:

• مراکز داده سازمانی

اینها توسط شرکت ها ساخته، مالکیت و اداره می شوند و برای کاربران نهایی آنها بهینه شده اند. اغلب آنها در محوطه شرکتی مستقر می شوند.

• مراکز داده خدمات مدیریت شده

این مراکز داده توسط شخص ثالث (یا یک ارائه دهنده خدمات مدیریت شده) به نمایندگی از یک شرکت مدیریت می شوند. این شرکت به جای خرید تجهیزات و زیرساخت ها را اجاره می کند.

• مراکز داده هم مکانی

در مراکز داده colocation (“colo”)، یک شرکت فضایی را در یک مرکز داده که متعلق به دیگران است و در خارج از محل شرکت قرار دارد اجاره می کند. مرکز داده کولوکیشن میزبان زیرساخت‌ها است: ساختمان، خنک‌کننده، پهنای باند، امنیت و غیره، در حالی که شرکت مؤلفه‌ها از جمله سرورها، ذخیره‌سازی و فایروال‌ها را تأمین و مدیریت می‌کند.

• مراکز داده ابری

در این شکل خارج از محل مرکز داده، داده‌ها و برنامه‌ها توسط یک ارائه‌دهنده خدمات ابری مانند Amazon Web Services (AWS)، مایکروسافت (Azure)، یا IBM Cloud یا سایر ارائه‌دهنده‌های ابر عمومی میزبانی می‌شوند.

اهمیت استفاده از دیتاسنترها

در دنیای امروز، تقاضا برای فضای ذخیره‌سازی، قدرت پردازش و اطلاعات به‌طور تصاعدی در حال افزایش است و شرکت‌ها باید بتوانند از این راه پیروی کنند تا بتوانند نیازهای مشتریان خود را ارائه دهند و پاسخگو باشند. در بسیاری از موارد، مدل‌های تجاری مدرن شرکت بر روی مراکز داده به‌عنوان پایه یا «کارخانه تولید» برای خدماتی که شرکت ارائه می‌دهد، ساخته می‌شوند. به عنوان مثال، شرکت هایی مانند فیس بوک، اپل، eBay، آمازون و لینکدین همگی به دیتاسنترها برای ارائه خدمات و محصولات اصلی به مشتریان خود وابسته هستند.

دیتاسنترها تقریباً از تمامی محاسبات، ذخیره سازی داده ها و برنامه های کاربردی شبکه و تجاری برای سازمان پشتیبانی می کنند. تا جایی که تجارت یک شرکت مدرن بر روی رایانه اجرا می شود، دیتاسنترتمام آن تجارت محسوب میشود.

در دنیای فناوری اطلاعات سازمانی، دیتاسنترها برای پشتیبانی از برنامه‌ها و فعالیت‌های تجاری طراحی شده‌اند که عبارتند از:

• ایمیل و به اشتراک گذاری فایل
• کاربردهای بهره وری
• مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)
• برنامه ریزی منابع سازمانی (ERP) و پایگاه های داده
• کلان داده، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین
• دسکتاپ مجازی، خدمات ارتباطی و همکاری

مزایای دیتاسنترها:

• توسعه آسان
• ضریب اطمینان ودسترسی بالا
• راه حل های امنیتی قوی
• مدیریت و دسترسی آسان
• افرونگی در کاهش اثرات خرابی

دستورالعمل نگهداری اتاق سرور

اتاق سرور یک محیط ویژه است که برای نگهداری و مدیریت تجهیزات شبکه و سرورها طراحی شده است. این اتاق باید از استانداردهای خاصی برخوردار باشد تا بتواند از تجهیزات و داده‌های موجود در آن محافظت کند و عملکرد آنها را تضمین نماید.

بررسی استاندارد روشنایی اتاق سرور

یکی از ملزومات اتاق سرور میزان مناسب نور وروشنایی در اتاق سرور است، روشنایی اتاق سرور باید به گونه‌ای باشد که دید کافی برای پرسنل و تجهیزات فراهم کند، اما از طرفی بعلت گرم شدن بیش از حد اتاق باعث ایجاد اختلال در عملکرد تجهیزات نشود.

میزان روشنایی استاندارد اتاق سرور معمولاً بین 20 تا 30 لوکس است. این میزان روشنایی کافی است تا پرسنل بتوانند به راحتی تجهیزات را مشاهده کنند، اما از طرفی باعث گرم شدن بیش از حد اتاق نمی‌شود.

برای روشنایی اتاق سرور باید از چراغهای نوع LED استفاده گردد. زیرا چراغ‌های LED گرمای کمتری نسبت به سایر انواع چراغ‌ها تولید می‌کنند و به همین دلیل برای اتاق سرور مناسب‌ترین گزینه هستند.

مراحل استاندارد سازی اتاق سرور

استانداردسازی اتاق سرور شامل مراحل زیر است:

• انتخاب مکان مناسب: اتاق سرور باید در مکانی امن و دور از منابع تشعشع مانند اشعه ایکس یا امواج رادیویی قرار گیرد.
• عایق بندی اتاق: اتاق سرور باید از نظر صوتی و حرارتی عایق بندی شود تا از نفوذ صدا و گرما از خارج جلوگیری شود.
• نصب سیستم تهویه: سیستم تهویه اتاق سرور باید بتواند دما و رطوبت اتاق را در محدوده استاندارد حفظ کند.
• نصب سیستم اطفای حریق: سیستم اطفای حریق اتاق سرور باید بتواند در صورت وقوع آتش سوزی، آتش را به سرعت خاموش کند.
• نصب سیستم برق اضطراری: سیستم برق اضطراری اتاق سرور باید بتواند در صورت قطع برق، تجهیزات را به مدت حداقل 24 ساعت روشن نگه دارد.
• نصب سیستم دوربین مداربسته: سیستم دوربین مداربسته اتاق سرور باید از اتاق سرور و تجهیزات آن در برابر سرقت و سایر حوادث محافظت کند.

بخوانید: نمایندگی محصولات Fluke

استاندارد کف اتاق سرور

یکی از مواردی که در استانداردسازی اتاق سرور لازم است مورد توجه قرار بگیرد، استانداردسازی کف اتاق سرور میباشد، کف اتاق سرور باید از جنس مواد غیر قابل اشتعال و ضد لغزش باشد. همچنین باید دارای شیب مناسبی باشد تا آب و رطوبت به راحتی از اتاق خارج شوند.

کف اتاق سرور معمولاً از جنس بتن، سنگ یا سرامیک ساخته می‌شود. همچنین می‌توان از کف کاذب نیز برای اتاق سرور استفاده کرد. از مزایای استفاده از کف کاذب در مقایسه با انواع دیگر میتوان به این موضوع اشاره کرد که کف کاذب باعث افزایش ارتفاع اتاق می‌شود و دسترسی به زیر کف را برای تعمیر و نگهداری آسان‌تر می‌کند.

الزامات ایمنی اتاق سرور

اتاق سرور باید از نظر ایمنی مطابق با استانداردهای لازم باشد. برخی از الزامات ایمنی اتاق سرور عبارتند از:

• نصب سیستم اعلام حریق: سیستم اعلام حریق باید بتواند در صورت وقوع آتش سوزی، پرسنل را از وقوع آتش آگاه کند.
• نصب سیستم اطفای حریق: سیستم اطفای حریق باید بتواند در صورت وقوع آتش سوزی، آتش را به سرعت خاموش کند.
• نصب سیستم روشنایی اضطراری: سیستم روشنایی اضطراری باید در صورت قطع برق، روشنایی اتاق را تامین کند.
• نصب سیستم دوربین مداربسته: سیستم دوربین مداربسته باید از اتاق سرور و تجهیزات آن در برابر سرقت و سایر حوادث محافظت کند.

رعایت استانداردهای اتاق سرور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این استانداردها به حفظ امنیت تجهیزات و داده‌ها و همچنین عملکرد صحیح اتاق سرور کمک می‌کنند.

ابعاد استاندارد اتاق سرور

در نظر گرفتن اندازه، (طول و عرض) اتاق سرور یکی از مواردی است که از اهمیت بالایی برخوردار است، اتاق سرور ابعاد اتاق سرور باید به گونه‌ای باشد که بتواند به راحتی تجهیزات مورد نیاز را در خود جای دهد،چرا که باید فضای کافی برای رفت و آمد پرسنل و دسترسی به تجهیزات وهمچنین انتقال هوا بین تجهیزات وجود داشته باشد.

ابعاد استاندارد اتاق سرور معمولاً به شرح زیر است:

• طول: حداقل 6 متر
• عرض: حداقل 3 متر
• ارتفاع: حداقل 2.7 متر

تفاوت دیتاسرورهای اشتراکی با دیتاسروهای اختصاصی

تمایز اصلی این است که در حالی که سرور بر روی یک گره با ذخیره‌های داده داخلی اجرا می‌شود، مرکز داده این امکان مرا فراهم میسازد که روی چندین گره با ذخیره‌های داده خارجی اجرا شود.

دیتاسنترهای اشتراکی میتوانند در فضای اشتراکی خود 10 الی 100سرور کامپیوتری که هر کدام متعلق یه یک شرکت یا سازمان متفاوتی باشد راتحت میزبانی خود قرار دهند،

در مقابل، دیتاسنترهای اختصاصی که دارای که قدرت رایانشی و زیرساختی کمتری هستند به صورت کاملا اختصاصی در اختیار یک سازمان قرار میگیرد.

 بهترین دیتاسنترهای (مرکز داده ها) ایران

همانطور که در بالا نیز به آن اشاره شد دیتاسنتر به عنوان مغز اینترنت شناخته شده است،چرا که اطلاعات زیادی در آن ثبت و نگهداری می گردد. بنابراین کشور ما ایزان نیز مانند سایر کشورهای سراسرجهان از این قاعده مستثنی نیست و جهت حفظ اطلاعات نهادها و سازمانهای خود از مراکز داده پیشرفته و بزرگی بهره میبرد. بطور اجمالی سه تا از مراکز داده معروف و بزرگ در تهران عبارتند از:

• فرانت
• آسیاتک
• پارس آنلاین

بزرگترین مراکز داده در جهان

بزرگترین و قوی ترین سرور جهان به ترتیب عبارتند از:

• مرکز داده تلکام چین
• مرکز داده موبایل هوهوت چین
• مرکز داده سیاتل ایالات متحده آمریکا

مشاوره دیتاسنتر (DATACENTER)

شرکت پیشروشبکه یکی از ارائه دهندگان تمامی خدمات در زمینه DATA CENTER میباشد، درصورت هرگونه سوال در زمینه مراکز داده وسایر خدمات مربوط به پشتیبانی شبکه کامپیوتری میتوانید از طرق مختلفی که در سایت وجود دارد با ما ارتباط بگیرید.

بطورخلاصه ….

Datacenter تسهیلاتی است که عملیات و تجهیزات مشترک فناوری اطلاعات یک سازمان را برای اهداف ذخیره سازی، پردازش و انتشار داده ها و برنامه ها متمرکز می کند. از آنجایی که مراکز داده حیاتی ترین و اختصاصی ترین دارایی های یک سازمان را در خود جای داده اند، برای تداوم عملیات روزانه حیاتی هستند.

درمراکز اطلاعات(دیتاسنترها) تسهیلاتی متشکل از رایانه های شبکه، سیستم های ذخیره سازی و زیرساخت های محاسباتی است که سازمان ها از آن برای جمع آوری، پردازش، ذخیره و انتشار مقادیر زیادی داده استفاده می کنند. یک کسب‌وکار معمولاً به شدت به برنامه‌ها، خدمات و داده‌های موجود در مرکز داده متکی است و آن را به یک دارایی حیاتی برای عملیات روزمره تبدیل می‌کند.

مراکز داده سازمانی به طور فزاینده ای امکاناتی را برای ایمن سازی و حفاظت از منابع محاسبات ابری و منابع داخلی و در محل ترکیب می کنند. همانطور که شرکت ها به رایانش ابری روی می آورند، مرزهای بین مراکز داده ارائه دهندگان ابر و مراکز داده سازمانی کمتر مشخص می شود.

شرکت تجهیزات شبکه پیشرو شبکه با عنوان وارد کننده و نمایندگی تجهیزات سیسکو در بین متخصصین شبکه و  مشتریان خود شناخته شده است، در صورت کسب اطلاعات بیشتر درباره قیمت محصولات شبکه سیسکو  و همچنین تعمیر تجهیرات سیسکو از طریق همین لینک اقدام کنید.